تاريخچه يين يانگ
از حدود 3000 سال پيش از ميلاد مسيح ، چيني ها براي گياهان مختلف ارزش طبي قائل بوده اند و اين گياهان موضوع اصلي علم گياه و طب در تاريخ اولية زندگي بشر بشمار مي آمده است. آغاز طب چيني وابسته به علم گياه را به سه امپراتور افسانه اي نسبت مي دهند. نخستين آنها فوهسي (Fu Hsi) بود كه 2900 سال پيش از ميلاد سلطنت داشته و براساس افسانه تائو (Tao) كه در آن خداي پان كو با تقسيم آشفتگي به دو اصل يانگ و يين ( Yang Yin) جهان را تشكيل داد به توضيح فلسفه طب مي پرداخته است.
اين انديشه ثنويت هم در طب و هم در فلسفه و فرهنگ عامه و مذهب چيني وجود دارد. در معارف چين، يانگ و يين دو نيروي حياتي آدمي و نشانة كيفيت هاي متضادند. يانگ با قدرت مردانه ، نشانه سمت چپ و كيفيت هاي مثبتي نظير خير، آسمان ، روز ،بلند ، داغ و اسيد و يين يا نيروي زنانه نشانه سمت راست و كيفيت هاي منفعلي مانند شر، زمين ، شب ، كوتاه ، سرد وقليا بود. چيني ها برا اين باور بودند كه اگر تمام عوامل در تعادل كامل باشند، بدن سالم و آسوده خواهد بود و بيماري محصول عدم توازن ميان دو نيروي حياتي است.
به عبارت ديگر ، صفات يانگ صفات رجوليت و اثبات و صفات يين يعني حالت انوئيت و نفي ، مثلاً يك كندة هيزم خشكيده به تمام معني مظهرش يين مي باشد، ليكن اگر آن را آتش زنند همان لحظه مظهر يانگ مي شود و اين از آن جهت نيست كه تغيير ماهيت مي دهد و ذات آن عوض مي شود، بلكه از آن جهت است كه دو قوة فاعله و منفعلة مستور و نهفته در آن در هر دفعه در معرض تبديل از صورتي به صورت ديگر قرار دارد. به عبارت ديگر اختلاف اشياء ناشي از مادة ذاتي و جوهري آنان نيست بلكه در چگونگي عمل آنهاست و آن حالتي است كه به آنها عارض مي شود. از اين قرار كه ماده هر آن تغيير حالت مي دهد و در هر حالت داراي صفات جدا و خصائصي ديگر مي شود و از صورتي به صورت ديگر در مي آيد و در هر صورتي نامي جداگانه مي يابدو پنج عنصر آب ، آتش ، خاك ، فلز و چوب ، حاصل فعل و انفعال دو قوه يانگ و يين در عالم هستند. بنابراين فلسفة يانگ و يين اولاً يك فلسفة ديالكتيكي است و هستي بر اساس يك تضاد عاشقانه ساخته شده است؛ بر خلاف تضاد هگل كه از برخورد يك حالت خصمانه بوجود آمده است. همة هستي داراي يك وجود است. هم به تضاد ديالكتيكي توجه مي كند هم وحدت وجودي خود را حفظ مي كند. هستي بالذات وحدت دارد اما در حركت تضاد پيدا مي كند.
دومين امپراتور افسانه اي چين در حدود سال هاي ميان 2838 تا 2700 پيش از ميلاد مي زيست و شن نونگ Shen Nung نام داشت.
سومين امپراتور افسانه اي چين باستان هوانگ تي Huang-Ti) ؛ 2600 سال پيش از ميلاد) بنابر روايات فراوان ، مؤلف ناي چينگ (Neiching) شناخته مي شود و اين ناي چينگ رساله كلاسيكي است كه به امراض داخلي مي پردازد و حدود 4500 سال پيش روي باريكه هاي خيزران نوشته شده و اساس تاريخ طب چين به حساب مي آيد. پزشكان باستان چين ، ادراك مناسبي از ديابت داشته اند. در يكي از كتاب هاي كهن تئوري طب چيني كه در 100 سال پيش از ميلاد گرد آوري شده است به وضعيت ژيائوكي ( Xiaoke) اشاره شده است كه امروزه به ديابت معروف است و با از دست دادن وزن در كنار اشتهاء و تشنگي فراوان مشخص شده است. بر اساس اين كتاب ، اين سندرم از مصرف چربي و شيريني زياد حادث مي شود كه امروز با نوع غير وابستة به انسولين ديابت همخواني دارد.
در 752 بعد از ميلاد مسيح، پزشك معروف ، وانگ تائو Wang Tao ، به شرح ديابت با ادرار شيرين پرداخته و توصيه به مصرف پانكراس خوك به عنوان درمان نموده است.
ديابت براساس فلسفة پزشكي چين
بر پاية طب سنتي چين، ديابت به سه دستة فوقاني ، مياني و تحتاني ژيائوكي ( سندرم كاهش وزن و تشنگي ) تقسيم بندي مي شود و عموماً با خصوصيات تشنگي ، گرسنگي و تكرر ادرار و كاهش وزن خود را نشان مي دهد. كدورت ادرار و قند در ادرار نيز ممكن است همراه با اين علائم باشند در هر شرايطي يكي از علائم بر ديگري چيرگي دارد- تشنگي فراوان در جيائو فوقاني ( شش) ، ميل به غذاي بيشتر در جيائو مياني ( معده) و تكرر ادرار در جيائو تحتاني ( كليه).
· در سندرم ژيائوكي فوقاني ، حرارت شش موجب خشكي مايعات بدن و ايجاد تشنگي فراوان، بي قراري ، سرفه خشك ، پوست خشك ، خشونت صدا ، زبان قرمزخشك با يا بدون ترك، پوشش زباني زرد نازك و پالس تند قوي به ويژه در وضعيت Cun Position مي شود.
· در سندرم ژيائوكي مياني، آتش معده موجب تشنگي فراوان و گرسنگي دائم و تمايل به نوشيدن مصرف مايعات سرد، حس سوزش در اپي گاستر، يبوست ، زبان قرمز با پوشش زرد كلفت و پالس تند قوي لغزان مي شود.
· در سندرم ژيائوكي تحتاني ، كه با كمبود يين (Yin) كليه توأم است . تكرر ادرار ( شفاف يا كدر)، خشكي دهان در شب، تعريق شبانه ، درد كمر و استخوان درد، زبان ورقه شدة قرمز و پالس تند نخي عميق مشاهده مي شود.
· در سندرم ژيائوكي تحتاني كه با كمبود هر دوي يين و يانگ كليه ( با چيرگي يانگ) توأم است ، تكرر ادرار كدر به ويژه در شب، درد وضعف در انتهاي كمر و زانوها، ناسازگاري به سرما ، بي حالي ، كاهش توانايي جنسي، زبان قرمز رنگ پريده با اثرات دندان و زبان با پوشش سفيد و پالس ضعيف نخي و عميق مشاهده مي شود.
ژيائوكي با سه عامل پيوند دارد: تغذية ناسالم ، اختلالات هيجاني و منظومة كمبود يين.
تغذيه ناسالم به رفتارهاي خوردن و نوشيدن نامنظم كه موجب صدمه به عملكردهاي تبديلي و انتقالي طحال و معده مي شود دلالت دارد. غذاي انباشته شده به نوبة خود توليد حرارت دروني كرده و مايعات بدني را مصرف نموده و موجب كاهش وزن و تشنگي مي شود.
اختلالات هيجاني طولاني با كاهش وزن و تشنگي كه موجب منع جريان qi ( كاي ) است توأم مي باشد. فكر فراوان موجب صدمه به طحال مي شود. عصبانيت ، رنجش و نا اميدي موجب محدوديت كاي كبد شده و ايجاد گرما وآتش كرده و يين ريه و معده را مصرف مي نمايد. دل نگراني فراوان موجب صدمه به كليه ها و تضعيف كاي مي شود.
زماني كه فردي به صورت سرشتي دچار كاهش يين است، عواملي مانند استرس طولاني يا بيماري ، كار فراوان يا فعاليت جنسي فراوان موجب مصرف ذات مي شود. نتيجه كاهش يين كليه است كه مي تواند با علائم كمبود يين معده وريه كمبود يانگ كليه تركيب شود.
پژوهش هاي جديد در طب گياهي چين براي درمان ديابت
در نيمة دوم قرن بيستم ، تقريباً 200 نسخة استاندارد براي درمان ديابت يادداشت شده است. اكثر اين نسخه ها تركيبي است از تقريباً دو دوجين گياهان ثابت ضد ديابتي به اضافه مقدار كمي از گياهان فرعي ديگر.
اين گياهان فرعي ، اثرات مكمل بر روي گياهان اصلي در نسخه ها داشته و با هدف درماني تظاهرات خاصي از ديابت جاي داده شده اند. به دليل پيچيدگي منظومة فلسفي چيني در پاتوفيزيولوژي ديابت و تركيبات پيچيده كه براي تظاهرات خاص اين بيماري بكار مي رود، پژوهش در مورد گياهان ضد ديابت چيني با دشواري هاي خاصي روبرو است و اكنون دوران تكاملي خود را طي مي كند. اولين پژوهش هاي استاندارد بر روي حيوانات آزمايشگاهي براي اثرات كاهندة قند خون آنها در چين ، كره و ژاپن طي سال هاي 1952 1927 انجام گرديد. از 1960 تحقيقات سازمان يافته اي با روش هاي جديد پژوهشي در مورد ديابت ادامه يافت كه حاصل كشف تركيب سمي آلوكسان براي نابودي انتخابي سلول هاي بتاي پانكراس بوده و ادامة تحقيقات عالمانه اي را فراهم نمود. همچنين مطالعه بر روي سويه هاي ژنتيكي از موش ها كه وزن زيادي را به دست آورده و دچار تيپ دو پس از ده هفته از رشد مي شدند موجب گسترش تحقيقات در مورد گياهان طبي چيني شد. در يك فراگرد كلي ، چكيده اي از پژوهش هاي آزمايشگاهي بر روي گياهان كاهندة قند خون كه در كتاب تحقيقات مدرن و كاربرد مفردات پزشكي و كتاب فارماكولوژي و كاربرد مفردات پزشكي چيني ثبت شده است اشاره به گياهان مندرج در ليست ذيل كه كاربرد شايع دارند نموده اند. در پكن ، واحد ديابت در سال 1975 در بخش طب سنتي چيني در بيمارستان پايتخت ( Capital Hospital) تشكيل يافت. نتايج و راهنمايي هاي اين واحد در آمريكا به چاپ رسيد و امكان استفاده پزشكان غربي را براي درمان بيماران ديابتي بر اساس طب سنتي چيني فراهم نمود. مهمترين نسخه هاي سنتي طب گياهي چيني براي درمان ديابت شامل فرمول 8 Rehmannia و نسخة ساده شدة آن فرمول 6 Rehmannia ؛ تركيب جين سنگ و جيپسوم و رافيوپوگون تريكوسانتز مي باشند.
فرمول 6 Rehmannia و تركيب جيپسوم و جين سنگ براي درمان افرادي كه ترشح طبيعي دارند ولي ديابت دارند ( تيپ دو يا ديابت غير وابسته به انسولين) پيشنهاد شده است. اين فرمول ها براي سندرم شايع كمبود يين و كاي كه در مراحل اولية علائم باليني ديابت ديده مي شود مناسب هستند.
فرمول 8 Rehmannia بر اي بيماراني كه انسولين كم يا هيچ توليد مي كنند پيشنهاد شده است. اين تركيب براي بيماراني كه با بيماري پيشرفته كه داراي كمبود يين و يانگ هستند استفاده مي شود ( در حقيقت با اضافه كردن Cinnamon و aconite به فرمول 6 Rehmannia ، فرمول 8 Rehmannia ساخته مي شود كه مي تواند در باز سازي يانگ مؤثر باشد).
مكمل مدل زير بنايي پنج عنصر در طب چيني نظريه متضادها- يين و يانگ - است. طبق اين نظريه همه چيز در عالم حاوي قطب مخالف خويش است و به وسيله آن متعادل ميشود. يين، مؤنث، تيره و سرد است اما يانگ مذكر، روشن و گرم است.
در طب سنتي چين، براي حفظ سلامتي بايد بين يين و يانگ تعادل بر قرار باشد و بسياري از بيماريها را ميتوان ناشي از كمي يا زيادي يكي از آن دو دانست.
بخشهاي متفاوت بدن هم تحت تسلط يين يا يانگ توصيف ميشوند: مثلا خون و مايعات بدن عمدتا يين هستند، در حالي كه «كي» انرژي حياتي، معمولا يانگ است. تصور ميشود كه «كي» در شبكهاي از كانالها، يا نصف النهارها، در سراسر بدن جريان دارد و ميتوان با استفاده از طب سوزني آن را تحريك كرد
سايت www.evelene.com در گوگل
برچسب: ،
ادامه مطلب
