رزمی(حامدرحیمی پنجکی)

مدیتیشن یکی از درمانهای پیشرفته امروزی بشمار می رود که می تواند بطور وسیعی تحت عنوان "طب فکری بدنی" طبقه بندی گردد .

بسیاری از پزشکان مدیتیشن را به عنوان یک روش درمانی جهت پایین آورندن فشار خون و تنفس بهتر مبتلایان به آسم و آرامش بیشتر در اضطراب های روزانه توصیه می کنند . در بعضی موارد مدیتیشن به منظور یک روش درمانی مکمل در کنار سایر درمانها به بیمار توصیه می شود.

استفاده از مدیتیشن برای درمان چیز جدیدی نیست. بهبودی بوسیله این روش از دیر باز در فرهنگهای قدیم و در سراسر جهان وجود داشته و در ادیان مختلف به آن اشاره شده است. در حقیقت بطور عملی بسیاری از گروههای مذهبی مدیتیشن را در صورتهای مختلفی به اجرا در می آورند و ارزش آن در کاهش درد و افزایش بهبودی سلامت انسان از سالیان گذشته امری کاملاً اثبات شده می باشد .

امروزه از اضطراب بعنوان شایعترین اختلال روانپزشکی نام برده می شود و برای بر طرف کردن آن و استرس هایش ، از تکنیکها و روشهای مختلف داروئی و غیر داروئی استفاده می نمایند .

یکی از این روشهای درمانی مفید و رایج برای مشکل اضطراب ، مدیتیشن است . بطور کلی مراقبه منظم و مداوم حتی اگر تنها چند دقیقه در هر روز انجام شود ، از نظر کاهش تنش ، چهار نتیجه اساسی و حیاتی در پی دارد :

• فرایند توجه کردن را بهبودی می بخشد .
• مهار انسان را در پردازش افکار خود افزایش می دهد .
• توانایی کنترل هیجانات افزایش می یابد .
• به تنش زدایی بدن کمک می کند .

مدیتیشن تنها آنچه که یوگاکارها با نشستن در "دامنه کوههای هیمالیا" انجام می دهند، نیست. بلکه یک روش انعطاف پذیر مقابله با استرس ، اضطراب و بسیاری از وضعیت های خاص پزشکی است که هر روزه بطور روز افزون " صلح و آرامش داخلی" مارا به هم می زنند .

امروزه به طور نمونه "شرکت هواپیمایی بین المللی پیتزبورگ Pittsburg " یک اتاق بزرگ مدیتیشن با محیطی کاملاً آرام، مبلمان راحت و تزئین شده با نقاشیهای ابر و طبیعت ، فراهم کرده است تا اشخاص و مسافران بتوانند به نحو احسن از این فرودگاه شلوغ به جایی کاملاً امن و بدور از ازدحام و شلوغی و هیاهو پناه ببرند .

یک فیلسوف چینی به نام "Tzu – Chuang " مبدع روشی از مدیتیشن است که در آن چینی ها کاملاً آرام می نشینند و هیچ حرکتی انجام نمی دهند و در واقع، از طریق فکر نکردن به افکار ناراحت کننده و آزار آور، برای خود یک " ناشتایی فکری" ایجاد می کنند . این "ناشتایی فکری" که در مدیتیشن رخ می دهد مغز و روح را کاملاً تصفیه کرده و همانند ناشتایی بدنی "گرسنگی" عمل می کند. ناشتایی بدنی و ناشتایی فکری هر دو کاملاً طبیعی بوده و در واقع یک روش جوان سازی بافت های بدن می باشند که بوسیله خالی کردن بدن و روح از تمام سیگنالهای ورودی عذاب آور برای مدت چند دقیقه یا چند روز اتفاق می افتد .

"تائویست ها Taoists " عقیده دارند که بوسیله همین ناشتایی فکری و بدنی می توانیم به آرامش کامل برسیم .

یکی از مذاهب دیگر که در این روشها تاکید دارد "بودیسم" است که در مناطق وسیعی از آسیای مرکزی و شرقی پیروان بسیاری دارد .

در بودیسم تمرین مدیتیشن اساساً امری واجب در بوجود آوردن تعقل و مهربانی و شفقت در شخص بوده و برای فهمیدن و درک حقیقت ضروری است .

با وجود تأثیرات عمیق مدیتیشن و تاریخچه استفاده از این روش درمانی ، فقط در سی سال گذشته است که مطالعات علمی در زمینه اثرات کلینیکی مدیتیشن در زندگی انسان امروزی انجام شده است .

در سال ۱۹۶۰ و دهه بعد از آن گزارشات زیادی می رسید که حاکی از اثرات یوگا و مدیتیشن در هندیهایی بود که می توانستند بطور خارق العاده ای سطوح هوشیاری و کنترل سیستمهای غیر ارادی بدن خود را تحت کنترل در آورند .

این گزارشات که صحت آنها مورد تایید دانشمندان بود ، دانشمندان علوم بهداشتی را که در آنزمان از عوارض دارویی بسیاری از داروها ناامید شده بودند، امیدوار ساخت که مدیتیشن یک راه حل با ارزش و ایمن برای کاهش استرس بوده و استفاده از آن بسیار لذت بخش است .

دکتر پاتریشیا نوریس از کلینیک Menihger در آمریکا در گزارشی عنوان کرد که افراد تحت مطالعه وی که مدیتیشن را اجرا می کردند ، ایمنی بدنشان در مقابل ایدز و سرطان افزایش پیدا کرده است .

همچنین وی این روشها را برای افراد معتاد به مواد مخدر و الکل آزمود و دریافت کرد که مدیتیشن یکی از بهترین روشهایی است که اعتماد به نفس این افراد را در مقابل ترک مواد مخدر و الکل یاری می کند .

در تحقیق دیگری در ۱۹۹۰ پزشکان و فیزیولوژیست های دانشگاه استانفورد این روشها را روی شش هزار داوطلب اجرا کردند و تقریباً نزدیک به همه آنان اذعان داشتند که روشهای مدیتیشن بسیار سودمند می باشند .

"دکتر هربرت بنسن Herbert Benson " متخصص قلب در دانشکده پزشکی هاروارد از مدیتیشن به عنوان یک پاسخ آرامش دهنده نام می برد. او کشف کرده است که مراحل مدیتیشن با تاثیرات سیستم عصب سمپاتیک (همان سیستمی که شخص را وادار به فرار یا جنگ و گریز می کند ) مستقیماً در تضاد و تاثیرات متقابل می باشد .

در حالیکه سیستم عصب سمپاتیک مردمک را گشاد می کند و باعث بالا رفتن فشار خون و تعداد تنفس می شود، مدیتیشن معکوس عمل کرده و باعث پایین آوردن فشار خون و تنش عضلانی می شود .

در عصر ما ، نیاز به مدیتیشن بیشتر از هر زمانی احساس می شود . برای کسانیکه مایلند در معنویت و مسائل روحی پیشرفت نمایند ، آموزش مدیتیشن مفید است .

زیرا مدیتیشن سبب می شود ذهن فرد بهتر و عمیقتر به حقیقت یابی بپردازد ، بیشتر و کاملتر معارف لازم را جمع آوری کند ، و به زندگی آزادتر و پربارتری برسد . مدیتیشن فرد را قادر می کند که بر حواس خود غلبه نماید و از بند زمان آزاد شود.

 تأثیرات مفید مدیتیشن

تأثیرات جسمی

• استراحت عمیقی که در مدیتیشن اتفاق می افتد ضربان قلب و بار اضافی روی آنرا بشدت کاهش می دهد .
• کاهش در میزان کورتیزول (هورمونی که در هنگام استرس تولید می شود ) و لاکتات خون
• کاهش در میزان رادیکالهای آزاد تولید شده در عضلات که می تواند باعث تخریب بافتی بدن شوند . ثابت شده است که در این رادیکالهای آزاد اکنون رابطه تنگاتنگی با پیری زودرس در بدن دارند .
• کاهش فشار خون
• افزایش مقاومت پوستی
• کاهش در میزان کلسترول : میزان کلسترول بدن رابطه مستقیمی با بیماریهای قلبی و عروقی بدن دارد .
• افزایش میزان هوا در ریه ها که نتیجه مستقیمی بر تنفس آسانتر و بهتر دارد . این اثرات مخصوصاً در بیماران آسمی قابل توجه است.
• افزایش اثرات بیولوژیک جوانی : یک تحقیق استاندارد درباره پیری که بصورت طولانی مدت در آمریکا انجام شده است، ثابت کرده است که کسانی که بصورت مداوم از مدیتیشن استفاده می کنند (حداقل به مدت ۵ سال ) بطور متوسط ۱۲ سال جوان تر از سن همسالان خود هستند .

تأثیرات روحی

• بهبود روحیات و اخلاق ورفتار شخص : در نتیجه مدیتیشن ، ارتباطات صحیح مغزی افزایش پیدا می کند. این کار منجر به درک صحیح شخص در زندگی و بهبود اخلاق و رفتار می شود .
• کاهش اضطراب و افسردگی
• کاهش تحریک پذیری
• افزایش قدرت یادگیری و حافظه
• افزایش قدرت اعتماد به نفس
• افزایش احساس جوانی و حیات
• افزایش شور و شادمانی در شخص
• افزایش توقع و انتظار در زندگی .(این شاخص مهمی از بهداشت روانی در یک جامعه بحساب میآید )

در صورتی که هر یک از شرایط یا ناراحتی های زیر را دارید ، مدیتیشن میتواند تا حد زیادی در درمان سودمند واقع شود :

۱- اعتیاد به مواد مخدر و دارو

۲- استرس های شدید و مدام

۳- دردهای مزمن :

در یک تحقیق که توسط دکتر کابات زین Kabat – Zinn انجام شده است، ۷۲% از بیماران مبتلا به دردهای مزمن، حداقل به مقدار ۳۳ % پس از یک دوره ۸ هفته ای از مدیتیشن تفکری با کاهش درد مواجه شده اند.

۴- حاملگی :

کلاسهای آمادگی برای زایمان بطور معمول همان روشهای مدیتیشن را به زنان حامله آموزش می دهند . این روشها به بانوان حامله تمرینهای تنفس عمیق به منظور کاهش درد و استرس هنگام زایمان را یاد می دهند .

۴- دردهای روماتیسمی :

تکنیکهای مدیتیشن همچنین یک عنصر کلیدی در کنترل درد بیماریهای روماتیسمی در دانشگاه استانفورد می باشد .

در این دانشگاه بیشتر از ۱۰۰۰۰۰ نفر که از بیماریهای روماتیسمی رنج می برند، در یک کلاس آموزش ۱۲ ساعته از تمرینهای شبیه به مدیتیشن به عنوان بخشی از یک برنامه کنترل روماتیسم سود برده اند . افرادی که آموزش دیده اند پس از آموزش ذکر کرده اند که ۲۰-۱۵ درصد در کنترل درد موفقیت داشته اند .

۵- سرطان و بقیه بیماریهای مزمن :

دکتر Ainsline Mears از استرالیا که یک روانپزشک می باشد در تحقیق جامعی از بیماران سرطانی نشان داد که درد ۷۳% از کل بیماران مورد مطالعه وی در یک دوره ۱۰ ساله کاهش یافته است . او همچنین از لحاظ علمی ثابت کرد که بطور کلی ۱۰% از اندازه تومور در آنان کاهش می یابد و ۵۰% در کیفیت زندگی آنان موثر می باشد .

۶- بیماریهای قلبی

۷- فشارخون بالا

۸- نازایی :

افرادی که از نازایی رنج میبرند ، افرادی هستند که به شدت از افسردگی و اضطراب شکایت دارند . در تحقیقات مختلفی که در این زمینه انجام شده است ، یک عده از این افراد تحت تمرینهای relaxation قرار گرفتند .

مقایسه این افراد با افرادی که تمرین نکرده بودند نشان داد که اجرا کنندگان مدیتیشن شانس بیشتری برای باردار شدن خواهند داشت .

۹- دردهای قبل از قاعدگی

۱۰- سردردهای ناشی از استرس Tension Headache

۱۱- فیبرومیالژیا Fibromyalgia

۱۲- بحرانهای تنفسی مثل آسم

پایه و اساس تمام بیماریهای بالا را اضطراب و استرس و افسردگی ، تشکیل می دهند . تکنیکهای مدیتیشن بطور کلی با کم کردن اضطراب و استرس بیماران نقش قابل توجهی در بهبودی آنان ایفا می کنند ، به شرطیکه این تکنیکها مداوم و با اصول به اجرا در آیند .

 انواع متداول مدیتیشن چیست ؟

چهار نوع مختلف از مدیتیشن وجود دارد :

۱- مدیتیشن TM

۲- مدیتیشن Zen

۳- مدیتیشن بودیست Budhist

۴- مدیتیشن تائویست Taoist

تمام این روشها در یک چیز مشترک هستند . آنها همه در جهت تمرکز روی فکر و آرامش ذهن شلوغ ، اتفاق نظر دارند .
این روشها تحریک را قطع نمی کنند، بلکه بیشتر ذهن شما به یک عنصر شفاف در مغز که می تواند یک صدا یا یک کلمه و یا یک تصویر و یا یک شخص مشخص باشد ،معطوف می کند.

هنگامی که مغز در نتیجه تمرکز روی این عنصر شفاف ، به احساس آرامش و صلح به حد اشباع رسید، دیگر جایی برای نگرانی و استرس وجود نخواهد داشت .

بر طبق نظریات "خوان بوریسنکو" که یکی از پیشگامان طب فکری بدنی در مدیتیشن است، مدیتیشن می تواند بطور وسیعی مغز را راهنمایی نماید و این راهنمایی در تضاد متقابل با خاطراتی است که در گذشته مغز را بطور کامل اشباع کرده و عامل بروز استرس می باشند . از نظر خوان بوریسنکو مدیتیشن بطور کلی باعث حرکت و پرواز فکر می شود .

 طبقه بندی مدیتیشن

۱- مدیتیشن تمرکزی Meditation Concentratiun

۲- مدیتیشن تفکری Mindfullness Meditation

۱- مدیتیشن تمرکزی

این عمل دقیقاً شبیه زوم عدسی در دوربین عکاسی می باشد. در عکاسی ما روی یک تصویر "زوم" می کنیم، به همین شیوه در مدیتیشن روی یک تصویر ، صدا و یا تنفس تمرکز می کنیم .

آسانترین و ساده ترین روش برای این نوع مدیتیشن آن است که بطور آرام بنشینیم و روی تنفس خود دقت کنیم .

بطور کلی اجراکنندگان یوگا و مدیتیشن عقیده دارند که یک ارتباط مستقیم بین ریتم تنفس و فکر شخص وجود دارد . برای مثال هنگامی که یک شخص عصبی ،‌ وحشتزده و مضطرب است تنفس شخص کوتاه و سریع می شود. از طرف دیگر، هنگامی که فکر آرام است، تنفس منظم و عمیق است .

نتیجتاً تمرکز روی تنفس آنرا آرام و عمیق تر می سازد و باعث آرام بخشی فکر می شود .

۲- مدیتیشن تفکری

این نوع از مدیتیشن ، با افزایش دقت روی حواس همراه است .

در این روش بدون لزوم به فکر کردن ،اطلاعات دریافتی از حواس پنجگانه و افکار ناراحت کننده دیگر از جلوی ذهن انسان رژه می روند و شخص در حالیکه آرام نشسته است ، بدون انجام فعالیت خاصی، شاهد این رژه و تخلیه فشارها وارده به ذهن و حواس پنجگانه خود خواهد بود.

نکاتی که باید در انتخاب روش مدیتیشن در نظر گرفت :

هر فرمی از مدیتیشن قدرت بهبودی متمایزی از نوع دیگر دارد ، ولی انواع مدیتیشن برای هر شخصی نمی تواند مفید باشد و خطرات مخصوص به خود را بدنبال خواهد داشت .

دانستن اینکه چه نوع مدیتیشنی برای چه شخصی می تواند سودمند باشد ، هنر شخص اجرا کننده و دستور دهنده خواهد بود .

بطورکلی از تجویز تمرینهای تمرکزی به افرادی در تست واقعیت (Reality test) نتیجه مطلوب بدست نیاورده اند و قویاً دچار افکار پارانوییدی هستند ، باید اجتناب گردد .

افرادی که اضطراب فراگیر و عمومی دارند، همچنین باید از مدیتیشن تمرکزی بپرهیزند . چه ممکن است این نوع مدیتیشن اضطراب آنان را افزایش دهد .

دوره های طولانی تمرینهای مدیتیشن مثلاً مدیتیشن تفکری در افراد حساس و مستعد به پسیکوز حاد نیز نباید انجام شود.

احتمالاً بهترین راه مدیتیشن در اینگونه افراد آن است که همراه با دوستان و آشنایان بیمار تمرینهای مختصر و نه طولانی در محیطی آرام صورت پذیرد .

 تکنیکهای مدیتیشن

تکنیکهای بسیاری برای مدیتیشن وجود دارد . بعضی از این تکنیکها بسیار ساده هستند و بعضی از آنها باید توسط مدرس مجربی آموزش داده شوند . ما سعی می کنیم که تکنیکهای ساده را به زبانی ساده تر برای شما آموزش دهیم.

توجه داشته باشید که بعضی اثرات ناخواسته مدیتیشن همانطور که در بالا توضیح داده شد ممکن است به سراغ شخص بیاید .

بنسون چهار عنصر عمده و اساسی در مدیتیشن را به صورت زیر تعریف می کند :

۱- جایی آرام برای مدیتیشن

جایی آرام و بسیار راحت برای تمرین مدیتیشن مثل جایی برای راحت خوابیدن و نشستن که بطور فزاینده ای باعث استراحت عضلات بدن باشد مورد نیاز است .

بعدها ممکن است شخص در محیط شلوغتری اینکار را انجام دهد ، ولی در ابتدا باید این جای آرام به سهولت در دسترس باشد .

۲- یک وضعیت راحت

وضعیت راحت برای بسیاری از تکنیکهای مدیتیشن ضروری است .

وضعیت کلاسیک در بسیاری از تکنیکها این است که مهره های پشتی باید صاف و مستقیم باشد . بسیاری از مردم که دچار مشکلات کمری هستند ممکن است در ابتدا دچار مشکل شوند .

مهره های بدن باید نیروهای مختلف بدن را بدرستی در بین تمام عضلات تقسیم کرده ، بطوریکه عضلات دچار کشش نشوند . وضعیت نشسته بهتر از خوابیدن به پشت است . این بخاطر آن است که وضعیت خوابیده به پشت حرکات قبل از خواب را در شخص تقلید کرده و ممکن است شخص به خواب رود .

اگر شخصی هستید که در وسط روز عادت به خواب ندارید ، بهتر است بصورت یکطرفه و خوابیده به پهلو روی مبلی راحت دراز بکشید .

در مدیتیشن مکتب شرق ، شخص نشسته و زانوها با هم متقاطع کرده و کف پا را به سمت بالا قرار می دهد . این وضعیت بهترین موقعیت برای مدیتیشن است ، در این حالت دستها و پاها بصورت قرینه و موازی قرار می گیرد .

بدین ترتیب شخص بیشترین شانس را برای تمرکز و انجام اعمال مدیتیشن خواهد داشت .

این روش نشستن و تمرکز کردن برای کسانی که با آن غریبه هستند در ابتدا دردناک بوده و مشکل می باشد . حتی برای کسانی که نمی توانند بنشینند و مایل به انجام حرکات مدیتیشن روی صندلی هستند ، حرکاتی بنام Egyptian Meditation وجود دارد .

در بعضی از روشهای مدیتیشن ، این اعمال با چشمان بسته صورت می گیرد و گاهی با چشمان باز .

۳- یک موضوع برای تمرکز و توجه روی آن

برای تغییر جهت توجه به درون و نگهداری و مراقبت از آن ، در اینجا لازم است توجه را بر یک محرک ثابت جلب و متمرکز کرد. مثل یک لغت ۵ صدایی که به طور تکراری از حفظ خوانده شود .

در افراد غیر مذهبی این لغت می تواند لغتی به معنای "صلح و آرامش " باشد و در افراد مذهبی این لغت و یا گفتار می تواند از کتاب مقدس آنان و با یک عبارت و یا دعای مشهور انتخاب شود . در هر صورت این انتخاب اگر همراه با موزیکی آرام بخش باشد ترکیب آنها ایده آل خواهد بود .

۴- سعی در حفظ توجه و تمرکز

نکته مهم این است که وقتی با افکار پریشان مواجه می شوید و توجه شما مشوش می شود ، دچار اضطراب نشوید ، هر وقت ذهن شما از توجه خاص روی محرکی که قبلاً ذکر شده منحرف شد، دوباره توجه تان را به آن جلب کنید .

مطالعات زیادی در مغز صورت گرفته که وجود این افکار همراه با موزیک ، اثرات آرام بخش بسیار زیادی داشته و شخص می تواند به اثرات فیزیولوژیک سودمند آن دست یابد .

 یک مدیتیشن ساده

این تکنیک بسیار ساده بوده و باعث پاسخ آرام بخش خوبی در بدن خواهد شد . سعی کنید این روش را بصورت منظم به عنوان یکی از برنامه های دراز مدت خود قرار داده و به مدت ۲۰-۱۰ دقیقه هر روزدر زمان مشخصی ترجیحاً قبل از صبحانه انجام دهید .

• یک نقطه آرام را انتخاب کنید ، بطوریکه توسط مردم و یا تلفن تمرکزتان بهم نخورد .

• بطور آرام در این نقطه و در وضعیت بسیار راحت بنشیند .

• هر گونه عامل مزاحمت آمیز را در طول زمانی که نشسته اید از خود دور سازید .

• خود را ملزم سازید که در این زمان مشخص این اعمال را انجام دهید .

• یک لغت یا یک جمله کوتاه که در خانواده شما ریشه دارد و یا با اعتقادات شما هماهنگی دارد انتخاب نمایید .

• چشمان خود را ببندید، این به تمرکز شما کمک می کند .

• عضلات خود را به ترتیب از سر به پا آرام و ریلکس کنید . این اعمال رشته ارتباطات یک فکر مغشوش و مشوش را با عضلات قطع می کند .

• نفس عمیقی بکشید . سعی کنید افکار مشوش را با بازدم خود بیرون نمایید .

• سعی کنید در تنفسهای عمیق عضلات تک تک بدنتان را شل و آرام سازید .

• اینکار را به ترتیب از گردن ، چانه ها ، چشمها ، شانه ها و بازوها و دستها و عضلات قفسه سینه ، پشت بدن ، کمر ، شکم و لگن و باسن و پاها انجام دهید .

• در ضمن تنفس آرام ، لغت مخصوص را تکرار نمایید و یک بازدم عمیق انجام دهید .

• یک رفتار منفعل را در پیش گیرید. از اینکه چقدر بهبود پیدا می کنید اصلاً نگران نباشید و هر زمان که افکار نگران کننده به شما هجوم آورد مرتب کلمه خوب و یا OK را تکرار کنید .

• این اعمال را برای ۲۰-۱۰ دقیقه انجام دهید . ممکن است چشمان خود را باز کنید و زمان را کنترل نمایید، ولی هرگز از ساعت زنگ دار استفاده نکنید .

• پـس از اتـمام وقت یک تا دو دقیقه در حالت چشم باز و چشم بسته بنشینید ، ولی هرگز به مدت یک تا دو دقیقه پس از مدیتیشن نایستید .

• این اعمال را برای ۲ بار در روز برنامه ریزی کنید .

 مدیتیشن در هنگام پیاده روی

بر طبق گفته های دکتر جان – کابات زین ، مدیر گروه کنترل استرس در دانشگاه پزشکی ماساچوست ، یک راه عملی برای بوجود آوردن هوشیاری در زندگی روزمره انجام اعمال مدیتیشن در هنگام پیاده روی است .

انجام این ورزش با تمرکز در هر باری که پا زمین را لمس می کند شروع می شود و با تمرکز خیره شدن چشمها در نقطه ای مقابل چشمها ادامه می یابد .

این روش باید همراه با بیرون ریختن افکار به محیط در هنگام قدم زدن در هر باری که پا زمین را احساس کرد انجام گیرد.

در این روش شخص مدیتیت کننده باید به چیزی فکر نکند و همواره سعی کند که افکار خود را همراه با هر قدم زدن به بیرون تخلیه نماید . این اعمال می تواند دو بار در روز هر بار به مدت ۲۰ دقیقه اجرا گردد . تکنیکهای تفکری مدیتیشن Mindfillness Meditation (VIPASSANA)

در مدیتیشن نوع تمرکزی یا مانترا (Mantra) شما روی یک کلمه یا روی تنفستان تمرکز می کنید و ذهن خود را از هر فکری خالی کنید .

این تخلیه فکر و تصفیه آن چیزی است که همه در مدیتیشن دنبال آن می گردند .

اما نوع دیگری از مدیتیشن وجود دارد بنام VIPASSANA که برگرفته از نام یک بوداییست است و آن در واقع هنر آگاهی و هوشیاری کامل و عمیق از لحظة حاضر است .

این روش یک احساس تجربه کامل از لحظة حاضر است که چه واقعه ای در حال رخ دادن است .

این نوع مدیتیشن کمک می کند که تمام اشکال مزاحمت آور و صداهای خارج از محیط بدن به حداقل رسیده و افکار آزار دهنده که در همه ما و در هر لحظه وجود دارد ، کاهش یابد .

مدیتیشن در واقع تکنیکی برای از بین بردن این افکار اضطراب آور است .

نکته اینجاست که مقدار تمرکز و تفکرشما نیست که اهمیت دارد ، بلکه چگونگی رسیدن به این تفکر، مهم و ارزشمند است .

کیفیت آگاهی شما در هر لحظه به این ترتیب افزایش می یابد و شما به عنوان "شاهدی ساکت" و بدون قضاوت و کاملاً منفعل و در عین حال تاثیر گذار محسوب خواهید شد .

به تدریج مدیتیشن به شما یاد می دهد که اطلاع لحظه به لحظه از واقعیت (همان چیزی که در نوع اخیر مدیتیشن تمرین می کنید ) پاسخی به این واقعیت است که از لحظه اکنون بدون فکرو انگیزه و قصد قبلی با تاثیر بیشتر بهره مند شوید .

 دو نوع مدیتیشن تفکری وجود دارد

مدیتیشن غیر رسمی (Informal Meditation)

در این روش که بطور مثال در کلاس درس دکتر کابات زین Dr.Kabbat Zhinn انجام می شود هر کدام از دانشجویان یک "کشمش" در دست گرفته و از آنها خواسته میشود که آنرا بخورند .

بطور معمول مردم بصورت "مشت مشت" از کشمش استفاده کرده و در عرض چند ثانیه آنرا می بلعند !! . بدون آنکه بطور کامل از مزه آن آگاهی داشته باشند . البته اینکار به صورت غیر ارادی و معمول از بین مردم انجام می شود .

اما این روش کاملاً متفاوت است . از تمرین کننده ها خواسته می شود که با نگاه کردن به کشمش و توجه به آن شروع کنند . نگاه به وزن ، شکل ، رنگ ، قوام کاملاً بدقت صورت می گیرد ، پس از زمانی حدود ۵ دقیقه کشمش درون دهان گذاشته شده و به آرامی زبان نسبت به احساس کشمش آنرا مورد آزمایش قرار می دهد . پس از تست اولیه بوسیله زبان به آرامی جویده شده و مزه و قوام آن در همان زمان باید مورد توجه کافی قرار گیرد و سپس دست آخر بدقت بلع شود .

اگر در هر کدام از کارهای روزانه ، مثل شستن ماشین – نوشیدن یک فنجان چای یا .... به این ترتیب عمل شود . لحظات شیرین زندگی را با خود همراه با مدیتیشن به ارمغان خواهد آورد .